Porady dla rodziców logopeda Weronika

Jak stymulować mowę dziecka? – Praktyczne rady dla Rodziców

 

1.Wykonuj z dzieckiem ćwiczenia oddechowe utrwalające prawidłowy sposób oddychania.

• Parkowanie– wycinamy z papieru małe kolorowe samochodziki; zadaniem dziecka jest przenieść samochodzik do garażu (np. pudełko po zapałkach) przy użyciu słomki. Pamiętajmy, aby pudełko leżało blisko autka, a słomka nie była zbyt gruba i nie miała zgięć (można przyciąć tradycyjną słomkę w miejscu zgięcia).
• Wyścigi– ustawiamy dwa małe papierowe autka na stoliku (powierzchnia musi być gładka). Z pasków plasteliny lub drucika formujemy granice drogi, w której musi mieścić się autko (można uformować kilka zakrętów). Dmuchamy przez słomki tak, aby pojazd jak najszybciej dotarł do mety. Ćwiczenie to można wykonywać w 2 osoby lub pojedynczo.
• Muchomor– kładziemy przed dzieckiem planszę z muchomorem bez kropek. Na stoliku rozkładamy kilka białych papierowych kropek. Zadaniem dziecka jest przenieść przy użyciu słomki kropki na kapelusz grzybka. Ćwiczenie to można dowolnie modyfikować, np. używając planszy z akwarium i rybkami, swetrem i guzikami, choinką i bombkami itd.
• Dmuchanie baniek mydlanych– najpierw dużo malutkich baniek (mocny wydech), a potem próba nadmuchania jak największej bańki (wydech musi być długi i słaby).
• Gwizdanieprzy użyciu gwizdka (nie chodzi o jeden bardzo głośny dźwięk, lecz o kombinację dźwięków, np. długi i cichy, następnie długi i głośny, przerywane ciche, przerywane głośne itp.)
• Pająk i muchy –trzymamy na końcu stolika kawałek materiału, kapelusz lub inny pojemnik, który może stać się np.pajęczyną. Układamy przed dzieckiem małe waciki, czyli muszki. Jego zadaniem jest dmuchanie na muszkę, tak aby wpadła w pajęczynę

2. Wykonuj z dzieckiem ćwiczenia usprawniające pracę narządów artykulacyjnych oparte o zabawy fonacyjne i artykulacyjne:

1. Kotek pije mleczko (wysunięcie języka na brodę), oblizuje wąsy (ruch językiem wokół warg – najpierw do kącików ust, potem w kierunku nosa).
2. Kotek mruczy – mmmmm, ziewa (naśladowanie ziewania).
3. Wąż syczy – sssssss.
4. Pszczoła bzyczy – bzz bzz.
5. Liście szumią szszszsz…. (wargi ściągnięte w dzióbek).
6. Straż pożarna jedzie – eee ooo eee ooo (z przesadną artykulacją samogłosek – wargi rozciągają się, a następnie ściągają).
7. Samolot leci – uuuuu (dzióbek z warg) i ląduje iiiiiiiiii (szeroki uśmiech).
8. Parskanie jak konik, następnie kląskanie językiem.
9. Cmokanie

3. Funduj dziecku tzw. KĄPIEL SŁOWNĄ – mów do niego przy wykonywaniu każdej wspólnej czynności: spaceru, ubierania, jedzenia, oglądania obrazków, rysowania, zabawy.

Nazywaj przedmioty, czynności i emocje. Staraj się mówić powoli, modulować głosem i używać prostych słów. Twoja wypowiedź musi być dla dziecka zrozumiała, a dzięki akcentowi i gestykulacji – barwna i interesująca.

4. Pokazuj dziecku różne przedmioty i nazywaj je.

Powinny to być przedmioty codziennego użytku, z którymi dziecko często ma kontakt, np. zabawki, jedzenie, ubrania. Prowokuj także dziecko do mówienia poprzez proste pytania: Gdzie jest miś? Kto to? Jaki ma kolor? Jest smutny, czy wesoły? Mały czy duży? itp.

5. Zachęcaj dziecko do udziału w codziennych czynnościach. Opowiadaj o tym, co robicie.

6. Nazywaj emocje.

7. Wzmacniaj osiągnięcia dziecka poprzez pochwałę oraz powtórzenie wypowiedzianego przez nie słowa.

8. Czytaj dziecku.

Warto poświęcić choćby 15-30 min dziennie na przeczytanie dziecku bajeczki. To nie tylko rozwija wyobraźnię, lecz także poszerza zasób słownictwa, uczy koncentracji uwagi i daje dziecku poczucie bliskości.

9. Wykonujcie zabawy rytmiczno-ruchowe.

Rodzic wystukuje rytm (np. na tamburynie, bębenku, klaszcząc w dłonie). Dziecko porusza się zgodnie z rytmem. Głośne i wolne stukanie (idzie niedźwiedź) – dziecko idzie powoli, mocno stawiając nóżki na podłodze; cichsze, ale szybkie stukanie – dziecko porusza się lekko i szybko (idzie mały miś).

Śpiewanie piosenki i jednoczesne pokazywanie:

Głowa – ramiona – kolana – pięty

Głowa – ramiona – kolana – pięty

Głowa – ramiona – kolana – pięty

Oczy – uszy – usta – nos.

10. Ucz dziecko piosenek, wierszyków i wyliczanek.

Piosenki, wierszyki i wyliczanki rymują się, a dzięki swej melodyjności są łatwe do przyswojenia. Zacznij od krótkich, nawet dwuwersowych form, by z czasem przechodzić do dłuższych.

11. Zachęcaj do rysowania.

12. W czasie zabawy wcielajcie się w różne role.

Zabawy tematyczne (np. w kucharza, czy sklep) nie tylko rozwijają wyobraźnię, lecz także uczą naprzemienności ról, zasad zachowania w określonych sytuacjach komunikacyjnych oraz poszerzają zasób słownictwa dziecka.

13. Kontroluj, czy dziecko rozumie Twoje polecenia.

Polecenia powinny być proste i dotyczyć czynności lub przedmiotów, które są dziecku bliskie.

14. Nie wyręczaj dziecka w mówieniu. Nie przerywaj mu.

Jeśli ma trudność z wypowiedzeniem wyrazu, pozwól mu spokojnie dokończyć, po czym powiedz ten wyraz jeszcze raz – poprawnie.

15. Nie śmiej się z jego wypowiedzi. Nie krzycz, jeśli jest niezrozumiała. Nie uciszaj.

16. Nie poprawiaj uporczywie każdego słowa i każdej niegramatycznej wypowiedzi dziecka.

17. Nie wymagaj od dziecka, aby wymawiało głoski, na które fizjologicznie nie jest jeszcze gotowe.

 

Co powinniśmy jako rodzice wiedzieć…?

O głosce /r/

Nie wymagajmy od trzy-, czterolatków wymowy głoski /r/. Nasze dziecko ma prawo mówić na rower /jowej/ lub /lowel/. Nie jest to wada wymowy, w tym wieku wymawianie /j/ lub /l/ zamiast /r/ jest normalne.
Prawidłowo brzmiące /r/ może pojawić się nawet około 7 roku życia!
Jeśli natomiast zamiast /r/ usłyszymy gardłowy dźwięk albo zauważymy, że przy jej wymawianiu dziecko wsuwa język między zęby, to jest to nieprawidłowość. W tym wypadku trzeba jak najszybciej zasięgnąć porady logopedy.

O trudnych spółgłoskach  /sz, ż, cz, dż/

– Nie wymagajmy od trzy-, czterolatków prawidłowej wymowy głosek /sz, ż, cz, dż/. Głoski te pojawiają się równie późno jak /r/. Mogą powstać około 5, 6 roku życia. Na przykład trzy-, czterolatek ma prawo /żabę/ nazwać /zabą/ lub /ziabą/. Jeśli natomiast zauważymy, że dziecko przy wymawianiu tych głosek wsuwa język między zęby, to koniecznie zasięgnijmy porady logopedy, bowiem nawyk ten będzie się utrwalał i stanie się trudny do usunięcia, a nie skorygowany pozostanie na całe życie.

Załączniki do materiału